ސިޔާސީ މެޑަލް ޖެހުމަކީ ސިޔާސީ ވެރިންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހިންގުންތެރި އަދި ކަންކުރެވޭ މީހާކަމުގައި އެހެން މީހުންނަށް ދެއްކުމަށްޓަކައި ކުރެވޭ ކަންކަމެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެއްކަމެއް އެންމެ ބޮޑަށް ހައްދު ފަހަނަ އަޅާފައި ވަނީ ވެސް ސިޔާސީ މެޑަލް ޖެހުމެވެ. ހިތާމަ އަކީ އެކަމަކީ މިހާރު ސިޔާސީ ޕާޓީތަކާއި ސަރުކާރުތަކުން ވެސް ހިތްވަރިދޭ ކަމަކަށް ވާކަމެވެ. މިނުބައި އާދަ އަށަގެންފައި ވާލެއް ބޮޑުކަމުން ދަޢުލަތުގެ އެންމެ އިސްވެރިންނަށް ވެސް އެއަށް ތަބާވުން ނޫންގޮތެއް މިހާރު ނެތް ފަދައެވެ. މިކަން އެންމެ ބޮޑަށް ފާވެފައި ވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސްގެ މެންބަރުންގެ މެދުގައޭ ދެންނެވުމަކީ ކުށަކަަށް ނުވާނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ޤަބޫލުކުރަން ޖެހޭ ޙަޤީޤަތަކީ މިއީ ވަރަށް ނުބައި އާދައެއް ކަމާއި. ކޮރަޕްޝަނާ ފަސާދައަށް ހުޅުވާލަދެވޭ ގޭޓެއް ކަމުގައި ވާކަމެވެ.

ކޮންމެ ސަރުކާރެއްގައި ވެސް ފަތި ފައްޗަށް ބަރި ބަރިއަށް މެޑަލްތައް އަމުނާލާ ސިޔާސީ ފަރާތްތައް ތިލަވެއެވެ. އަދި ސަރުކާރު ވެއްޓުމުން އެއީ އެންމެ ބޮޑެތި ޚިޔާނާތްތެރިންގެ ގޮތުގައި ފާހަގަ ޖަހާލެވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެފަދަ ފަރާތްތައް ބާރުވެރިކަމުގައި ތިއްބަވައިގެން ޖެއްސެވި މެޑަލްތަކުގެ އަގު އަދާކުރަން ޖެހެނީ ރައްޔިތުންނަށެވެ. އަދި ރައްޔިތުން އަދާކުރަން ޖެހޭ އަގުގެ ބޮޑު ކުޑަ މިނެއް ތަސައްވުރުކޮށްލަން ވެސް އާދައިގެ އިންސާނެއްގެ ހިތުހިސާބަށް ނުކުޅެދުންތެރި ވާހާއެވެ.

ދަޢުލަތުގެ ބަޖެޓްގައި ހިމަނައިގެން ހިންގަވާ ތަރައްޤީގެ މަޝްރޫޢުތައް ވެސް ޙަވާލުކުރައްވަން ޖެހެނީ އެދާއިރާގެ ޢިއްޒަތްތެރި މެންބަރުގެ އަތްޕުޅުންނެވެ. އަދި އެއީ ސީދާ މެންބަރުގެ މޮޅުކަމާއި ހިންގުންތެރިކަން ކަން ރައްޔިތުންނަށް ޔަޤީންކޮށްދެވޭނެ ހެކިތައްް އުފަންކުރުވައި، ފޮޓޯ ނަގައި، ނޫސްތަކުގެ ފަލަ ސުރުޚީތަކުގައި ލިޔަން ޖެހެއެވެ. އަދި އެވަރަކުން ވެސް ނުފުދެއެވެ. ޚުދު ޢިއްޒަތްތެރި މެންބަރު ދުއްވާ ސައިކަލްގެ މަޑިދޮށުގައި އޮންނަ ކަރުދާސް ކުންފުންޏާ މަޝްރޫޢުތައް ޙަވާލުކުރަން ވެސް ޖެހެއެވެ. ޙަޤީޤީ މަސައްކަތްކުރާ ކުންފުނިތަކަށް ސަބް ކޮންޓްރެކްޓް ކުރެވޭނެ ލުއި ފަސޭހަ ގޮތަކަށެވެ.

އެއްވެސް ރަށެއްގައި ހުންނަ ސަރުކާރުގެ އެއްވެސް އިދާރާއަކަށް މުވައްޒަފަކު ނަގަން ޖެހޭ ނަމަ އިޢުލާންކުރުމުގެ ކުރިން ދާއިރާގެ ޢިއްޒަތްތެރި މެންބަރުގެ އަތްޕުޅުން ލިސްޓެއް ހޯދަން ޖެހެއެވެ. އަދި އެލިސްޓްގައިވާ އިސްކަންދޭ ތަރުތީބުން ނޫނީ ވަޒީފާއެއް ހަމަޖެއްސުމަކީ މިންޖު ނުވާވަރުގެ ބޮޑު ކުށެކެވެ. އެހެނީ އެންމެ ގިނަ ވަޒީފާތައް ހޯއްދަވައިދެއްވި މެންބަރުކަމުގެ މެޑަލް ގެއްލިގެން ނުވާނެތާއެވެ. އަދި އެފަދަ ޢަަމަލެއް ހިންގައިފި މުވައްޒަފެއްގެ ވަޒީފާ ވަގުުތުން ވަގުތަށް ގެއްލޭނެއެވެ. ވަކިކުރުމުގެ ޤަވައިދާ އުޞޫލަށް ބަލައިލުން ވެސް އެޙާލަތުގައި އެއީ ނެތްކަމެކެވެ.

ސިޔާސީ މެޑަލް ޖެހުމުގެ މި ނިޒާމަކީ މިފަހަކުން ރާއްޖެއަށް އުފަން ވެގެން އުޅޭ ނިޒާމެކެވެ. ސަރުކާރު ހިންގުމުގެ ނިޒާމަކީ ދެފުށް ފެންނަ ދެފުށްކެހެރި ނުވާ ނިޒާމެއް ކަމުގައި ވަކާލާތުކުރާ ޑިމޮކްރެޓިކް ނިޒާމުގައި ފެންނަ މިއީ ވަރަށް ބޮޑު އައިބެއްކަމުގައި ނޫނީ ނުވެއެވެ. އަދި އެކަމެއްގެ ގެއްލުން އިންތިހާއަށް ބޮޑު އެކަމަކުން ޤައުމީ ތަރައްޤީއަށް ހިޔަނިއެޅެމުންދާ ނުބައި ވަބާއެކެވެ. މިނުބައި ވަބާ ނައްތާލުމަކީ ނުހަނު ބޭނުންތެރިކަމެއް ކަމުގައި ވީނަމަވެސް އެކަން ކުރެއްވުމުގެ އިޚްލާޞްތެރިކަމެއް ހިއްޕަވައިގެން ވަޑައިގަންނަވާ ވެރިޔަކު އުފަންވާނެ ދުވަހެއްގެ އިންތިޒާރުގައި ތިބުން ނޫންގޮތެއް ރައްޔިތުންނަކަށް ނެތެވެ. ސިޔާސީ މެޑަލް ޖެހުމުގައި އެފަދަ ދެވަނައެއް ނުވާ ސަރުކާރެއް ނިމި، 17 ނޮވެމްބަރުގައި އައު ސަރުކާރެއް އުފެދިގެން އަންނަ އިރު، މިކަމަށް އެއްވެސް ޙައްލީ ބަދަލެއް އަތުވެދާނެތޯއެވެ؟