ޤައުމާމެދު ވިސްނުމަކީ، އަދި ޤައުމުގެ ކަންކަމާމެދު ބަސް ބުނުމީ، ޤައުމުގެ ހަމަ ކޮންމެ ރައްޔިތެއްގެމެ އަސާސީ ޙައްޤެކެވެ. އެ ޙައްޤާ ގުޅިފައިވާ މަސްއޫލިއްޔަތަކީ، އެ ވިސްނާ ވިސްނުމުގައި ޢިޚްލާޞްތެރިކަން އޮތުމެވެ. އެ ބުނާ ބަހުގައި ތެދުވެރިކަން އޮތުމެވެ.
މި ކަން މިހެން އޮތުމާއެކު، ޤައުމުގެ ޙައްޤުގައި، އެ މީހެއްގެ ބުއްދިއަށް ފެންނަ ހެޔޮ، ލަފާ، ރަނގަޅު ވާހަކަ ދެއްކުމާއި، ލިޔުމަކީ، އެއްވެސް މައްސަލައެއް އޮތް ކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ކީއްތޯއެވެ؟ އެއީ ޤައުމުގެ ޙައްޤުގައި އަދާކުރަންޖެހޭ މަތިވެރި ވާޖިބެއް ވެސް މެއެވެ. ޢިލްމުވެރިންނަށް ލިބިފައިވާ ޢިލްމުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް، ހުނަރުވެރިންގެ ހުނަރުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް، ތަޖްރިބާކާރުން އެމީހުންގެ ތަޖްރިބާގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް، އުފެއްދުންތެރިން އެ މީހުންގެ ތޫނުފިލި ޚިޔާލުތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ޤައުމަށް ލާބައާއި މަންފާހުރި ވާހަކަތައް، ދުލާއި ގަލަމުން، އެ މީހަކަށް ވީ އެންމެ ގިނައެއްކޮށް ހާމަކުރުމަކީ، ނުހަނު ފައިދާހުރި، ޤައުމީ ޚިދްމަތެކެވެ.
ކަން މިހެން އޮތް ނަމަވެސް، ޤައުމަކީ ވެސް އަދި ދައުލަތަކީ ވެސް ތިމާގެ އަމިއްލަ މިލްކު މުދާ ކަމަށް ދެކިގެން، ނުވަތަ ތިމާ ނޫނީ ޤައުމަށާއި ދައުލަތަށް ހެވަތެއް އެދޭ މީހަކު ނެތްކަމަށް ދެކިގެން، ނުވަތަ ތިމާ ނޫނީ ޤައުމަށާއި ދައުލަތަށް ހެޔޮ މަގެއް ދައްކައިދެވޭނޭ މީހެއް ނެތް ކަމަށް ދެކިގެން ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ، ނުވަތަ ލިޔެ ހާމަކުރުމަކީ ކޮށްގެންވާނޭ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ. މިހެނީ، ރައްޔިތުންނަކީ، ޤާނޫނީ ގޮތުންނާއި އެ ނޫން ކޮންމެ ގޮތަކުން ބެލިނަމަވެސް، ޤައުމުގެ ކުރިމަތީގައި ހަމަހަމަ ބައެކެވެ. ތިމާއަކީ، ދައުލަތުގެ ބާރުގަދަ މަޤާމެއްގައި ހުރި މީހަކަށް ވާތީ، ނުވަތަ ތިމާއަކީ ތަނަވަސްކަމާއި މުއްސަނދިކަން ލިބިފައިވާ މީހަކަށް ވާތީ އެ މީހަކަށް ޤައުމުން އިތުރު ޢިނާޔަތެއް، އިސްތިސްނާއެއް ލިބެންޖެހޭ ކަމަށް ދެކިގެނެއް ނުވާނެ އެވެ. އެ ގޮތަށް ދެކޭނަމަ އެ މީހަކަށް އެ ވިސްނެނީ ރަނގަޅަކަށް ނޫނެވެ.
ބައެއް މީހުންނަށް ހީވާ ގޮތުގައި، ޤައުމަށާއި ދައުލަތަށް ޚިދްމަތް ކުރުމަކީ، ދައުލަތުގެ މަޤާމެއްގެ މަސައްކަތުގައި ޓައީ އަޅައިގެން މޭޒެއްގެ ކައިރީގައި އިދެފައި ދައުލަތުގެ ކާރެއްގައި ގޮސް ދައުލަތުގެ އިމާރާތަކަށް ވަދެ ދައުލަތުގެ ޚަޒާނާއި ޚަރަދުކޮށްގެން ކައްކައިފައި ހުންނަ ކާނާ ކައިގެން ދައުލަތުގެ އެނދެއްގައި ނިދައިފައި، ދައުލަތުގެ ފާޚާނާއެއްގެ ބޭނުން ކުރާތާ ވަކި މުއްދަތެއް ވުމެވެ. އެހައިތަނުން އޭނާއަށް މުޅި ދައުލަތް ދަރަނިވެރި ވީއެވެ. އޭނާގެ ތިންއިރުކޮއްތާއި، އަންނައުނާއި، ބޯހިޔާވަހިކަމާއި، ބޭސްފަރުވާއާއި، މަހުއެއްޗެތިކޮޅާއި މުނިފޫހި ފިލުވުމާއި މިހެން ގޮސް އެތައް ކަމެއް ކުރުމާއި ދައުލަތާ މަތިވީއެވެ. އަދި ދައުލަތުގެ ކޮންމެކަމެއް ކުރާން ވާނީ ވެސް އޭނާ ބުނާހައި ގޮތަކަށެވެ. މިއީ ގަބޫލުކޮށް ބަލައިގަނެވޭނެ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ.
ޙަޤީޤަތުގައި ދައުލަތަށް ޚިދްމަތް ކުރުމަކީ، ތިމާގެ މަސައްކަތުން ދައުލަތް މުއްސަނދި ކޮށްދިނުމެވެ. ދައުލަތަށް ތިމާގެ ބަލަދު އެރުމެއް ނޫނެވެ. މި ޒަމާނުގެ އިބާރާތުން ބުނާ ނަމަ، ތިމާއަކީ ދައުލަތުގެ އެސެޓަކަށް ވުމެވެ. ދައުލަތުގެ ލައިބިލިޓީއަކަށް ވުމެއް ނޫނެވެ. މި ގޮތުން ބަލާއިރު، މަސްވެރިޔާ މަހަށް ގޮސްގެން ބާނާ މަސް އެކްސްޕޯޓްކުރީމައި ޤައުމަށް އެ ވަންނަ ބޭރުފައިސާއަކީ ދައުލަތް މުއްސަނދިވާން ލިބޭ ފައިސާއެވެ. އެހެން ވީމާ، މަސްވެރިކަމަކީ ޤައުމީ ޚިދްމަތެކެވެ. ދަނޑުވެރިޔާ ދަނޑުގައި ހައްދާ ކަރާ ބާޒާރަށް ނެރުނީމައި، ބޭރުން ރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރަންޖެހޭ ކަރާގެ އަދަދު މަދުވެ، ރާއްޖޭގައި ބޭރުފައިސާ ހިފެހެއްޓޭތީ ދައުލަތް މުއްސަނދި ވެއެވެ. އެހެންވީމާ، ދަނޑުވެރިކަމަކީ ޤައުމީ ޚިދްމަތެކެވެ. ވިޔަފާރިވެރިޔާގެ ވިޔަފާރީގެ ސަބަބުން އިތުރު ވަޒީފާތައް އުފެދި، އެ ވަޒީފާތަކުގައި ތިބޭ މީހުންނަށާއި އެ މީހުންގެ ދަރިންނަށް ކާންބޯން ލިބި، އުނުފޭރާމާއި ބޯހިޔާވަހިކަން ލިބި، އެ ވިޔަފާރީން ޓެކުހުގެ ގޮތުގައި ދައްކާ ފައިސާއިން ދައުލަތް މުއްސަނދިވާނަމަ ވިޔަފާރި ކުރުމަކީ ޤައުމީ ޚިދްމަތެކެވެ.
ދައުލަތުގެ ކަންކަން ހިންގުމަށް، މީހުންހޮވައި، ރައްޔިތުން އެ މީހުންނާ އެ އަމާނާތް ޙަވާލުކުރަނީ، އެ މީހުން ކުރަންވީ ކަންކަމާއި، އުޅެންވީ ގޮތް ހަމަ ވަރަށް ރަނގަޅަށް ސާފުކޮށް ކިޔައިދީ، އެ ކަންކަން ތެދުވެރިކަމާއި އަމާނާތްތެރިކަމާއެކު ރައްޔިތުންނަށްޓަކައި ކޮށްދިނުމަށް މާތް ﷲ ގަންދީ ހުވައިވެސް ކުރުވާފަ އެވެ. އެ މީހުން ކުރާންޖެހޭ ކަންކަމަކީ، އެ މީހުން ރައްޔިތުންގެ ގާތަށް އައިސް، އެ އަމާނާތާ ޙަވާލުވާން އެދި ސަލާންޖެހިއިރު ވީ ވަޢުދުތައް ފުއްދުމެވެ. ޔަޢުނީ، ތަންފީޒުކޮށްދޭނަމޭ ބުނި މެނިފެސްޓޯ ތަންފީޒު ކުރުމެވެ. އެ މީހުން ކަން ކުރާންވީ ގޮތަކީ، ދައުލަތުގެ ޤާނޫންތަކާއި ގަވާއިދުތަކުގައި ބަޔާންވެގެންވާ ގޮތަށް ކޮންމެ ކަމެއް ވެސް ކުރުމެވެ. މި ދެ ކަން ވެސް ކުރަންޖެހެނީ ތެދުވެރިކަމާއި އިޚްލާސްތެރިކަމާއި އަމާނާތްތެރިކަމާ އެކުގަ އެވެ. އެއީ އެ މީހުން ހުވައިކޮށް އިޤްރާރުވި ގޮތެވެ.
މި ބުނެވިދިޔަ ކަންތައްތައް އެ ގޮތަށް ކުރުމަށް، ކުރިއްސުރެ އެއްބަސްވީ މުއްދަތެއް، އެ ބަހީ ވެރިކަމުގެ ދައުރެއް، ދިނުމަށްފަހު އެ ބައެއްގެ ބަސްމަގާއި ޢަމަލުތައް ހުރިނެތްގޮތް މިނެކިރާ ތަރާދުން ކިރައިލާއިރު، ހެވައްވުރެ ނުބައިގެ ބުރަ ބޮޑުވެއްޖައުމުން، ރައްޔިތުން އެ ބަޔަކުގެ ކިބައިން އެ ޒިންމާތައް އަތުލައި އެހެން މީހަކާ ޙަވާލު ކުރަނީ އެވެ. މިކަން ވަނީ މިހެންކަން، އެ މީސްމީހުންނަށް ނޭނގޭނަމަ، ނުވަތަ އެކަން އެނގިތިބެމެ ގަބޫލު ނުކުރާނަމަ އެ ބަޔަކާމެދު ބުނާނީވެސް ފަހެ ކީކޭތޯ އެވެ؟
މި ޙަޤީޤަތް މިހެން އޮތްއިރު، މި ޙަޤީޤަތާ ކުރިމަތިލައިފައިވާ މީހުން، ޤައުމާއި ދައުލަތުގެ ވާހަކަ ދައްކައި، އެހެން މީހުން ކަންކުރާ ގޮތާމެދު ފާޑުކިޔައި ހަޖޫޖަހައި، މަލާމާތް ކުރާއިރު، ތިމަތިމާމެންނަށް މި ކަންކަން ކުރުމަށް ފުރުޞަތު ލިބުނުކަމާއި، އެ ފުރުޞަތުގައި ކަން ހިނގައިދިޔަ ގޮތާއި، އެ ފުރުޞަތު އަތުން ބީވެދިޔަ ގޮތާމެދު ވިސްނައިލުން ރަނގަޅެވެ. ތިމާގެ ރަން ޒަމާނުގައި، އަރިހުގައި ތިބެގެން ފައިދާތަކެއް ވީ ބަޔަކާއި، އެ ޒަމާން އެނބުރި އިޢާދަވެގެން އަތުވެއްޖެނަމަ، ފައިދާތަކެއް ލިބިދާނެއޭ ހީވާ ބަޔަކު، މަޤާމަކުން ވަކިވާ ކޮންމެ މީހެއްގެ ވަށައިގެން ވެސް ތިބެއެވެ. އެއީ މުޅި ރައްޔިތުންގެ ޖުމްލަ އަޣުލަބިއްޔަތާ އަޅައިބަލާއިރު ދާދި މަދުބައެކެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންނަކީ، މި ޤައުމުގެ ވާރުތަވެރިންނެއް ނޫނެވެ. މި ޤައުމު ވާރުތަވެރިންނާ ހަމަޔަށް ގެންގޮސްދޭން ހަވާލުވެތިބި ބައެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޒަމާން ދާދި އަވަހަށް ނިމި ހިނގައިދާނެ އެވެ. ކަލަމިންޖާއިންނާއި، ސުލްޠާނުންނާއި، ވަޒީރުންނާއި، އަމީރުންގެ ގޮތުގައި ކިތަންމެ ބަޔަކު ދިވެހިރާއްޖެ ދެކެފި އެވެ. ތާރީޚްގެ ޞަފްޙާތަކުގައި އެ ވާހަކަތައް ލިޔެވި، އެ މީހުން އެ ތިބީ ކަށްވަޅުގެ ދާނުގަ އެވެ. ޤައުމު ހަމަ މިއޮއްގެން ކުރިޔަށް ދަނީ އެވެ. އެހެންވީމާ، ޤައުމަކީ ތިމާމެންގެ އަމިއްލަ މިލްކެކޭ ހީވާ ހިސާބަށް ނުގޮސް، ޤައުމާއި ރައްޔިތުންނަށް ލާބަހުރި ވާހަކަ ކިތަންމެ ވަރަކަށް ވެސް ދައްކަންވީ އެވެ.
